Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant” – państwowa jednostka budżetowa podlegająca Ministrowi Zdrowia, z siedzibą w Warszawie istnieje od 1996 roku. Główne zadania Centrum definiuje art. 38 ust. 3 Ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów z dnia 1 lipca 2005 r. (Dziennik Ustaw 2023 r. poz. 1185)r.

Poltransplant działa na podstawie Zarządzenia Ministra Zdrowia z dn. 2 lipca 2010 r. (Dz. Urz. Ministra Zdrowia z 21 lipca 2010 Nr 9 poz. 58) z pozn. zm. Działalnością Poltransplantu kieruje dyrektor, który reprezentuje Poltransplant na zewnątrz. Dyrektor powoływany jest przez Ministra Zdrowia po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Transplantacyjnej.

Zadania Poltransplantu

Szczegółowe cele działalności Poltransplantu definiuje Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lipca 2010 r.,(z późn. zm.), które stanowi realizację założeń zawartych w Ustawie. Wymienia ona następujące zadania:

1) prowadzenie działań mających na celu realizację zadań Poltransplantu określonych w art. 38 ust. 3 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów;
2) zwracanie podmiotom leczniczym kosztów wykonanych czynności związanych z pobieraniem narządów na zasadach określonych w art. 3 ust. 9 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 14 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów;
3) finansowanie zadań ośrodków dawców szpiku w zakresie przewidzianym w art. 16a ust. 5 ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów;
4) finansowanie zadań ośrodków kwalifikujących do przeszczepienia w zakresie przewidzianym w art. 16c ust. 8 ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów;
5) organizowanie konkursów ofert na realizację specjalistycznych świadczeń zdrowotnych na potrzeby transplantologii w zakresie:
a) procedur poszukiwania i doboru niespokrewnionych dawców komórek krwiotwórczych ze szpiku, z krwi obwodowej oraz z krwi pępowinowej wraz z finansowaniem tych procedur,
b) procedur poszukiwania i doboru haploidentycznych dawców komórek krwiotwórczych ze szpiku i z krwi obwodowej wraz z finansowaniem tych procedur,
c) procedur dystrybucji surowic pacjentów wpisanych na Krajową Listę Osób oczekujących na przeszczepienie narządów do regionalnych pracowni typowania tkankowego na terenie Rzeczypospolitej Polskiej wraz z finansowaniem tych procedur,
d) procedur specjalistycznych badań kwalifikacyjnych typowania tkankowego i poziomu przeciwciał, w tym regularnego monitorowania stopnia immunizacji wraz z oznaczaniem przeciwciał anty-HLA przed przeszczepieniem, osób wpisanych na Krajową Listę Osób oczekujących na przeszczepienie narządów unaczynionych wraz z finansowaniem tych procedur;
6) wydawanie decyzji w postępowaniu o udzielenie zgody na każdorazowy wywóz z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przywóz szpiku, komórek krwiotwórczych krwi obwodowej, krwi pępowinowej i narządów ze zwłok ludzkich oraz gromadzenie i przechowywanie danych na ten temat zgodnie z art. 37a ust. 1 i 4 oraz ust. 9 pkt 1 ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów;
7) udostępnianie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia i Krajowej Radzie Transplantacyjnej dokumentacji dotyczącej działalności statutowej Poltransplantu, w tym w szczególności dokumentacji koordynacji pobrań i przeszczepień oraz danych zawartych w rejestrach prowadzonych przez Poltransplant oraz na krajowej liście osób oczekujących na przeszczepienie;
8) współpraca z Krajową Radą Transplantacyjną, Krajowym Centrum Bankowania Tkanek i Komórek, konsultantem krajowym w dziedzinie transplantologii oraz innymi jednostkami, w których zakresie działalności jest pobieranie, przechowywanie i przeszczepianie komórek, tkanek i narządów, a także współdziałanie z organizacjami i stowarzyszeniami krajowymi i zagranicznymi oraz samorządem lekarskim w zakresie działań mających na celu rozwój transplantologii;
9) przygotowywanie raportów dotyczących realizacji zadań statutowych Poltransplantu i oceny wyników przeszczepiania komórek, tkanek i narządów dla potrzeb ministra właściwego do spraw zdrowia i Krajowej Rady Transplantacyjnej;
10) występowanie do ministra właściwego do spraw zdrowia o dokonanie kontroli w jednostce posiadającej pozwolenie tego ministra na pobieranie albo przeszczepianie komórek, tkanek lub narządów, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że przestała spełniać warunki wymagane do uzyskania tego pozwolenia;
11) organizowanie, nie rzadziej niż raz w roku, zebrań kierowników jednostek uczestniczących w wykonywaniu poszczególnych procedur transplantacyjnych;
12) przyjmowanie informacji od jednostek dokonujących pobrania szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek oraz podmiotów dokonujących pobrania narządu w celu zgłaszania ministrowi właściwemu do spraw zdrowia wniosków o przyznanie tytułu, odznaki i legitymacji Zasłużonego Dawcy Przeszczepu;
13) przyjmowanie od podmiotów leczniczych zawiadomień dotyczących istotnych zdarzeń niepożądanych i istotnych niepożądanych reakcji;
14) udostępnianie podmiotom leczniczym znaków niepowtarzalnego oznakowania dotyczących narządów, szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej;
15) wnioskowanie do ministra właściwego do spraw zdrowia o udzielenie pozwolenia, o którym mowa w art. 36 ust. 1a ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów;
16) opracowanie i przedstawianie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia informacji o proponowanym wzroście kosztów czynności związanych z pobieraniem narządów od dawcy, u którego stwierdzono zgon wskutek śmierci mózgu lub nieodwracalnego zatrzymania krążenia, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 14 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów;
17) finansowanie działalności koordynatorów pobierania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów w podmiotach leczniczych dokonujących pobrań i prze szczepień komórek, tkanek i narządów;
17a) wykonywanie zadań w ramach przygotowań obronnych państwa w zakresie działu administracji rządowej – zdrowie;
17b) realizacja zadań jako Krajowy Punkt Kontaktowy – podmiot właściwy dla gromadzenia danych o przeszczepieniach wykonanych poza oficjalnym systemem;
17c) prowadzenie staży kierunkowych dla specjalizujących się w transplantologii klinicznej zgodnie z obowiązującym programem szkoleń w tej dziedzinie;
17d) realizacja zadań wynikających ze współpracy międzynarodowej;
17e) przygotowywanie propozycji oraz opiniowanie zmian przepisów prawnych w zakresie medycyny transplantacyjnej, w szczególności w związku z dostosowaniem ich do prawa Unii Europejskiej, w tym występowanie do ministra właściwego do spraw zdrowia z wnioskiem o podjęcie działań legislacyjnych, przygotowywanie projektów aktów prawnych i przedstawianie ich ministrowi właściwemu do spraw zdrowia;
17f) opracowywanie ocen, analiz, informacji i sprawozdań dotyczących obszaru medycyny transplantacyjnej i przedstawianie ich ministrowi właściwemu do spraw zdrowia;
18) wykonywanie innych, zleconych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, zadań związanych z pobieraniem, przechowywaniem i przeszczepianiem komórek, tkanek i narządów.

Dyrekcja

Działalnością Poltransplantu kieruje Dyrektor Artur Kamiński, Al. Jerozolimskie 87, Al. Jerozolimskie 87, tel. (+48) 22 622 58 06, fax (+48) 22 622 32 43, email: sekretariat@poltransplant.org.pl, który reprezentuje Poltransplant na zewnątrz.

Dyrektor kieruje Poltransplantem przy pomocy dwóch Zastępców Dyrektora:

1) Jarosława Czerwińskiego, Zastępcy Dyrektora do Spraw Medycznych;
Al. Jerozolimskie 87, tel. (+48) 22 622 58 06, fax (+48) 22 622 32 43, email: sekretariat@poltransplant.org.pl

2) Marcina Machera, Zastępcy Dyrektora do Spraw Organizacyjno-Finansowych;
Al. Jerozolimskie 87, tel. (+48) 22 622 58 06, fax (+48) 22 622 32 43, email: sekretariat@poltransplant.org.pl